Waarom waren de Galiërs destijds zo moeilijk te overwinnen?

Antwoord

Beste Ilse,

In het eerste boek van De Bello Gallico ("Over de Gallische Oorlog") beschrijft de Romeinse veldheer Julius Caesar zijn contacten met verschillende Gallische stammen. Hierin stelt hij inderdaad dat "horum omnium fortissimi sunt Belgae", vrij vertaald: van hen allen zijn de Belgen het dapperst. Dit citaat wordt tot vandaag nog steeds, meer te pas dan te onpas, gebruikt om aan te tonen dat "de Belgen" van oudsher een dapper volk zijn. Daarin schuilt al een eerste misverstand. Wanneer Caesar het heeft over de "Belgae", verwijst hij niet naar de toenmalige inwoners van het huidige Belgisch grondgebied. De natiestaat is immers een 19de eeuws concept en België als dusdanig werd pas onafhankelijk in 1830 (en dan nog zag de kaart van ons land er anders uit dan diegene die we vandaag kennen). Caesars "Belgae" waren de bewoners van de Romeinse provincie "Gallia Belgica", gelegen in het noorden van de streek Gallië. Bijgevoegd vind je een kaartje met de aanduiding van dit Gallia Belgica.

Maar laat ons even die bekende zin in zijn geheel lezen (in vertaling natuurlijk!). 

"Van hen allen zijn de Belgen het dapperst; eensdeels, omdat zij zich zeer verre houden van de beschaving en de verfijning der provincie en zeer zelden met vreemde kooplieden in aanraking komen, die weelde-artikelen invoeren, welke er toe bijdragen om het karakter te verslappen, anderdeels, omdat zij de naaste buren zijn der Germanen, die aan gene zijde van den Rijn wonen, met wie zij voortdurend in oorlog zijn"

(Vertaling: Dr. J.J. Doesburg)

Wanneer je deze tekst analyseert en in zijn context plaatst, blijkt het overbekende citaat plots niet meer zo'n groot compliment te zijn. Eigenlijk worden de Belgae omschreven als een stelletje onbeschaafde woestelingen, die in alle mogelijk opzichten verschillen van de verfijnde en erudiete Romeinen. Bovendien wil Caesar met deze passage (en met zijn ganse De Bello Gallico) in de eerste plaats voornamelijk zijn eigen verdiensten in een mooi daglicht plaatsen. Caesar en zijn leger wonnen in de periode 58 - 52 v. Chr. immers de strijd tegen de Galliërs en door de tegenpartij voor te stellen als "fortissimi" kwam hij er als overwinnend veldheer natuurlijk eens zo dapper uit!

Ziezo, ik hoop dat hiermee je vraag is beantwoord!