Verdwijnt er ergens massa door de creatie van getijde-energie?

Alfonsa, 49 jaar
18 januari 2025

Volgens Einstein is massa en energie met elkaar verbonden. Dagelijks wordt er massaal getijde-energie op de aarde gecreëerd door de maan. Verdwijnt er ergens massa door de creatie van deze energie?

Antwoord

Beste Alfonsa,

Een goede vraag, en een vraag die meerdere mensen waarschijnlijk hebben in deze of iets aangepaste vorm.

Het inderdaad zo dat er een relatie bestaat tussen energie en massa (de door Einstein voorgestelde relatie E=mc²). Deze relatie werd opgesteld in de context van relativistische beweging (i.e. wanneer zaken aan bijna de lichtsnelheid bewegen) en heeft een praktische betekenis binnen de context van kernreacties. Bij deze laatste gaat het ofwel om het maken of vernietigen van deeltjes. Deeltjes worden bijvoorbeeld gemaakt bij botsingen in deeltjesversnellers. Het vernietigen van deeltjes komt bijvoorbeeld voor wanneer deeltjes en hun antideeltjes (antimaterie) worden samengebracht en omgezet worden in straling. Dus inderdaad, energie en massa kunnen in elkaar worden omgezet.

Echter heel veel "creatie van energie" welke we kennen is eigenlijk gewoon het omzetten van een vorm van energie in een andere vorm van energie. Hierbij hoeft geen massa vernietigd/gemaakt te worden. Een standaard voorbeeld dat hiervan wordt gegeven in het STEM-onderwijs is de omzetting van potentiële in kinetische energie. Een bal die naar beneden valt of van een heuvel rolt zet potentiële energie (ten gevolge van de zwaartekracht) om in kinetische energie (wat we herkennen als het versnellen van de bal). Hierbij wordt geen massa gecreëerd (indien we niet relativistisch werken). Ook andere vormen van "energiecreatie" die we kennen zoals elektriciteit uit stoomgeneratoren, is eenvoudigweg een omzetting van warmte-energie naar elektrische energie.

In het geval van getijden en getijdekrachtcentrales, wordt bewegingsenergie van de oceaan omgezet in elektrische energie. Het ontstaan van de getijden zelf is het gevolg van de aantrekkingskracht van de maan op het oceaanwater. Hierbij hebben we te maken met een potentiële energie (zwaartekracht van de maan in dit geval) welke wordt omgezet in bewegingsenergie (beweging van het oceaanwater), waarbij we eenzelfde situatie hebben als bij de bal die van een heuvel rolt. Bij deze laatste verandert de hoogte ten opzichte van het centrum van de aarde (=verlaging in potentiële energie) en verhoogt hierdoor de bewegingssnelheid. Bij getijdenwerking stulpt het oceaanoppervlak uit naar de maan (komt dichter bij de maan = lagere potentiële energie) welke omgezet wordt in kinetische energie. Deze kinetische energie wordt later terug omgezet in potentiële energie wanneer het oppervlak van de oceaan daalt doordat het wegdraait van de maan. We krijgen hierbij een slingerbeweging waarbij kinetische en potentiële energie telkens in elkaar overgaan. Er wordt in deze dan ook geen "nieuwe" energie gecreëerd. Er is enkel een omzetting van de ene naar de andere.

Ik hoop dat dit een en ander verhelderd.

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be