Mag een docent andere vragen geven, verschillend per student waarbij het niveauverschil enorm groot is?

Ciel , 19 jaar
22 januari 2025

Beste lezer Ik heb een vraag over mijn net afgelegde examen. Het is niet de eerste keer dat ik een examen heb van deze docent en bij zijn vakken zijn er altijd enorm veel oefentoetsen. Hiervoor kwamen deze grotendeels ook op het examen, maar bij mij, bij dit examen niet. Ik heb alle oefentoetsen 5 keer gemaakt, op verschillende dagen. De laatste keer 2 uur voor het examen en hier behaalde ik 95% op. Verder heb ik ook goed gestudeerd voor dit examen m.b.v. het online lesmateriaal. De examenvragen zijn per student verschillend. Nu zijn er medestudenten die enkel de oefentoetsen hebben gemaakt (zonder verder ook maar iets te leren) en dan naar het examen zijn gegaan en op hun examen (met enkele uitzonderingen) enkel vragen van de oefentoetsen hebben gekregen. Deze studenten waren binnen de vijf minuten klaar (meerkeuzevragen waar je het antwoord wel op weet na een aantal keer dezelfde vraag te zien). Ikzelf ben drie kwartier bezig geweest met het examen en had (ook weer met enkele uitzonderingen) geen oefentoetsvragen, en zelfs vragen over leerstof die niet tussen het online lesmateriaal stond. Ik ben me ervan bewust dat sommige delen leerstof enkel in de lessen (waarvan ik er om eerlijk te zijn ook wel een aantal heb gemist) behandeld kunnen zijn. Nu voelt het voor mij alsof dit niet fair is. Ik ben ook altijd tijdens de verplichte lessen aanwezig geweest. Het verschil in de examens per student was dus enorm groot en ik kan niet begrijpen dat dit mogelijk is. Ik ben overigens niet de enige student die zo een moeilijk examen had (er is één andere student die hetzelfde had als ik). Mijn vraag is dus: is dit oneerlijk of heb ik gewoon pech gehad met de examenvragen? Is de docent in fout of mag dit en gebeurt dit vaker? Ik weet niet of het uit maakt maar ik zit in het tweede jaar van een bacheloropleiding. Dit voorval maakt me redelijk boos en ik hoop op een antwoord. Vriendelijke groet

Antwoord

Beste Ciel

Bedankt voor je vraag. 

Eerst en vooral toch even melden dat wanneer je twijfelt over de objectiviteit of de representativiteit van het examen, dat je daar gerust melding mag van maken bij een ombudsdienst of dienst studie-ondersteuning van je opleiding of hogeschool. Zij bekijken dan of je terecht aanvoelt dat de evaluatievorm van je docent onrechtvaardig is. 

Maar ... ik zal je hieronder proberen verklaren hoe een goede evaluatie in elkaar zit en hoe dat een docent dit eigenlijk hoort te doen:

  • Het is vooreerst een goede zaak dat je docent oefentoetsen opgesteld heeft. Zo raak je vertrouwd met de vraagstelling. Als hij er ook nog eens 'modelantwoorden' heeft bij geformuleerd, althans voor de open vragen, komen we al een heel eind. 
  • Ik heb een vermoeden dat je docent gebruik maakt van een databank waaruit willekeurig vragen geselecteerd worden die dan per student kunnen verschillen. Dat komt ook de objectiviteit ten goede. Maar die vragen moeten dan ook 'gewogen' zijn. Dat wegen gebeurt op basis van complexiteit. Die complexiteit kan je bepalen door een analyse te maken van de antwoorden die studenten gegeven hebben op die vragen. Wanneer bijvoorbeeld maar 25% van de studenten een bepaalde vraag juist heeft kan je deze vraag een wegingsfactor geven van '4'. Wanneer 75% van de studenten in het verleden een vraag correct beantwoordde, kan deze een wegingsfactor '1' krijgen. Bij het randomiseren van de examens en de vragen moet je dan eenzelfde complexiteit aanhouden voor alle studenten. Bijvoorbeeld een evaluatie met een complexiteit '10' kan bestaan uit vijf vragen met factor '2' of uit drie vragen met factor '3' en één vraag met factor '1'. Dat komt de objectiviteit, rechtvaardigheid en representativiteit ten goede. 
  • De keuze van soorten vragen is dan weer een andere discipline. Een goed opgestelde meerkeuzevraag kan veel complexer zijn dan een open vraag. Meerkeuzevragen worden meestal gebruikt om studenten aan het wankelen te brengen. Je twijfelt over antwoord 'a' of antwoord 'b' en komt zo door eliminatie en redeneren tot het correcte antwoord. Dit proces van redeneren is complex en toont aan dat je de kennis voldoende beheerst. De docent sluit gokken ook beter uit door een rechtvaardige gis-correctie te hanteren waarbij je bestraft wordt wanneer je gokt. 
  • Open vragen daarentegen kunnen nuttig zijn wanneer je voorbeelden moet geven van bepaalde feiten, concepten of procedures die voorkomen in je leerstof of wanneer je moet aantonen dat je een bepaalde redenering moet hanteren bij het beantwoorden van een casus, bijvoorbeeld. Het spreekt voor zich dat dit heel wat meer tijd in beslag kan nemen bij een examen. 
  • Een goed examen zorgt er ook voor dat je 25% bovenpresteerders hebt en 25% onderpresteerders hebt. De overige 50% zijn de gemiddelden. Dat kan berekend worden door de standaarddeviatie te bepalen van de evaluatie waarbij het klasgemiddelde best ligt tussen 55% en 65%. Wanneer dit niet het geval is, moet de evaluatie worden bijgestuurd. 
  • Vragen stellen die geen onderdeel uitmaken van de leerstof is sowieso een taboe. Wanneer je dit hard kan maken is de docent verplicht deze niet mee te rekenen in het eindtotaal. Wanneer je het examen gaat 'inkijken' kan je je docent daarmee confronteren. 
  • Aanwezigheid tijdens de lessen is jammer genoeg geen criterium om in het hoger onderwijs studenten te evalueren en zou eigenlijk geen rol mogen spelen. Tenzij de lessen een verplicht karakter hebben dat aantoonbaar is aan de hand van de inhoud. Ingrediënten opsommen en een recept stap voor stap uitleggen is geen probleem. Effectief een brood bakken aan de hand van dat recept is een andere zaak. Dat 'brood bakken' kan een verplichte les zijn. 

Ik stel dus voor dat je in gesprek treedt met je docent of eventueel een docent om te bekijken of hij dezelfde overwegingen maakt als hierboven om zijn studenten te examineren. Wanneer je de onrechtvaardigheid of willekeur kan aantonen, heb je een hele grote kans dat de docent zijn evaluatievorm zal aanpassen.

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be