Hoe kan iets uit niets ontstaan?

Antwoord

Beste Margaux,

Dat vind ik een zeer goede vraag. En er zijn heel veel wetenschappers die zich deze vraag ook stellen. Sommige wetenschappers noemen deze vraag soms "één van dé vragen der vragen!"

Je kan je vraag ook anders stellen: Wat was er eerst, de kip of het ei?

Ik kan je nu al vertellen dat je van geen enkele serieuze wetenschapper op dit moment al een eenvoudig antwoord kan krijgen op deze vraag. Het is te zeggen, op de eigelijke (eerste) vraag die je stelt: Hoe kan iets uit niets ontstaan? Zullen de meeste wetenschappers zeer kort en duidelijk kunnen antwoorden: Dat kan niet.

Iets kan niet ontstaan uit niets. Er is altijd wel 'iets' dat verandert in iets anders. Misschien is het niet altijd direct duidelijk wat dat eerste 'iets' is, misschien kan je het niet direct zien of voelen, maar er is altijd wel 'iets'. Zoals bijvoorbeeld de sporen van een schimmel die je niet met het blote oog kan zien in de lucht zweven, maar er echt wel zijn, en zo, ongezien op die oude boterham belanden en die doen beschimmelen.

Om het over het tweede deel van je vraag te hebben: je 'kip of ei' vraag. Daar is het ook eenvoudig tot je ver genoeg terug in de tijd bent gegaan.

Om het met je eigen voorbeeld te illustreren: een plant komt uit een zaad, dat zaad kwam van een plant, en die plant kwam op haar beurt weer uit een zaad, dat uit weer een vroegere plant kwam.
We spreken zo over 'generaties', de plant die je nu hebt komt uit een zaad dat van een plant kwam van de vorige generatie. Zoals jij ook de volgende generatie bent na je ouders' generatie. Zo kan je terug denken van generatie naar generatie naar generatie naar generatie naar... Totdat je komt bij de eerste generatie.

Je weet daarnaast misschien wel dat uit een zaad niet eender welke plant komt, uit een erwt komt een erwtenplant, uit een appelpit komt een appelboom, uit een kokosnoot een kokospalm enz...
Er zijn zo heel erg veel soorten planten.

Een bepaalde soort plant kan enkel uit een zaad komen als dat zaad van een plant van de vorige generatie komt die van dezelfde soort is. Uit een perenpit kan geen appelboom groeien, uit een vleermuis kan geen mens geboren worden enz...

Vroeger dacht men dat die verschillende soorten planten (en dieren) er altijd al waren, van het begin der tijden, zoals dat ook in godsdienstige boeken beschreven is. Ondertussen weten we meer, veel meer, maar nog niet alles.

Zo weten we dat planten en dieren evolueren. Ze veranderen van generatie na generatie telkens een beetje. Meestal onopvallend, zoals een kind iedere dag een klein beetje groeit en je soms pas na elkaar een paar maanden niet gezien te hebben ineens ziet dat er toch een groot verschil is.

Wetenschappers zijn het er dan ook in grote lijnen over eens dat al het leven dat er nu is op aarde, heel erg lang geleden is ontstaan, uit heel erg simpele bijna levende bouwstenen, misschien wel mineralen, stoffen, moleculen die per ongeluk het eerste DNA gevormd hebben. Die stof (dat DNA) is misschien wel 'opgesloten' geraakt in een soort slijmerig ballonnetje en zo is de eerste 'levende' cel ontstaan. Het was nog eenvoudiger en kleiner dan de kleinste bacteriën van nu.

Uit die eerste ééncellige levensvormen zijn dan later de echte eencelligen geëvolueerd (generatie na generatie).

En hoewel er al heel wat over is nagedacht en er ook veel experimenten zijn uitgevoerd (zoals het Miller-Urey experiment) weten we nog niet zeker hoe dat eerste leven precies is ontstaan.

Net zoals we ook nog niet weten hoe het heelal is ontstaan. Was dat door de big bang? En wat was er dan voor die big bang? Was er wel tijd vóór de big bang? Of is de tijd toen ook ontstaan?

Je ziet, er zijn nog wel wat vragen waar de wetenschap nog geen duidelijk antwoord op heeft. Dat maakt wetenschap nu net zo leuk, volgens mij.

Maar ik begrijp ook dat sommige mensen dat niet zo leuk vinden. Maar ja, niet iedereen hoeft dan ook te kiezen om wetenschapper te blijven hé. Ik denk dan ook dat iedereen een geboren wetenschapper is, want iedereen heeft vragen. Maar niet iedereen heeft het geduld om te blijven zoeken naar goede antwoorden op die vragen.

Hopelijk heb je iets aan dit antwoord.

Mvg

Jeroen Venderickx (beroepszoeker naar antwoorden aka wetenschappelijk technicus)