Waarom hebben niet alle dieren hetzelfde aantal chromosomen?

Antwoord

Beste Nelson,

In de loop van de evolutie is er niet altijd een reden waarom iets verandert. Soms verandert iets per toeval, en als die geen nadeel is voor het dier of de plant, blijft deze verandering bestaan. Bijvoorbeeld, in de loop van de evolutie kan het zijn dat chromosomen zich splitsen of samenvoegen, zonder dat dit een nadeel is voor de overleving van de cellen. Deze kunnen dus blijven delen, en het nieuwe aantal chromosomen kan worden doorgegeven aan de volgende generaties van de plant of het dier. Bij planten gebeurt het soms ook dat chromosomen zich verdubbelen (vb van 24 naar 48) en soms kunnen planten daardoor een stuk groter worden. Dat heeft alvast voor de mens een groot voordeel: bijvoorbeeld, heel wat gekweekte groenten- en fruitsoorten hebben meer chromosomen dan de wilde plant waarvan ze afkomstig zijn.

Bij dieren kan het een voordeel zijn om een verschillend aantal chromosomen te hebben, zeker als twee soorten nauw verwant zijn met elkaar. Het verschillend aantal chromosomen zorgt er dan voor dat de twee diersoorten niet gemakkelijk met elkaar kunnen kruisen, want een cel met een oneven aantal chromosomen kan niet goed delen. Denk maar aan een muilezel: dat is een kruising tussen een paard en een ezel, maar muilezels kunnen zichzelf niet voortplanten doordat ze niet twee paar dezelfde chromosomen hebben. In het dierenrijk is dat een voordeel, want vaak zijn kruisingen tussen soorten minder sterk en hebben minder overlevingskansen!

Groeten,

Francis Meerburg