Wat wordt er er bedoeld met een 'ervaringsdeskundige' en tegenover wat onderscheid het zich?

Antwoord

'Deskundig' betekent (Van Dale) "met kennis van zaken kunnende oordelen over de zaak waarvan sprake is". Een 'deskundige' is dan een "persoon die door beroep of studie in het bijzonder bevoegd is tot het beoordelen van een zaak, syn. expert".

'Door beroep of studie', dus al dan niet gediplomeerd. Met 'beroep' wordt hier eigenlijk 'ervaring' bedoeld, zeker wat vroeger tijden betreft toen mensen niet naar school gingen om een stiel te leren maar in de leer gingen bij iemand die het beroep in kwestie beheerste. Van Dale zou aan zijn definitie 'ervaring' mogen toevoegen. Dat is mogelijk (nog) niet gebeurd omdat Van Dale 'ervaringsdeskundige' enigszins afwijkend invult, namelijk als "iemand die veel ervaring heeft op een bepaald gebied". Dus hier geen 'oordelen met kennis van zaken', en geen 'bijzondere bevoegdheid om te oordelen'. Mogelijk is hier sprake van een licht negatief vooroordeel vanwege mensen met een door een diploma bekrachtigde (theoretische of praktische) deskundigheid.

Evaringsdeskundigheid dook, als ik het goed heb, voor het eerst op in het kader van de zelfhulpgroepen. Mensen die om een of andere reden niet aan hun trekken kwamen (komen) in het regulier circuit van beroepslui en/of gestudeerden (denk bijvoorbeeld aan zieken en medici) en dan maar elkaar probeerden te helpen, steunen en begeleiden door delen en vermenigvuldigen van hun (bijv. als zieke, drugverslaafde, alcoholist...) opgedane ervaringskennis of -deskundigheid.

Beide vormen van deskundigheid zijn complementair, vullen elkaar aan. Wie geen handicap heeft of niet arm (geweest) is, kan daar alleen van buitenuit over meespreken, als outsider, buitenstaander. Hij of zij spreekt, oordeelt op een hoofdzakelijk theoretische wijze.  De insider, de persoon met de handicap of in de armoe, spreekt/voelt/denkt van binnenuit, vanuit de eigen ervaring. Beiden zien een andere kant ('side') van de zaak en hebben alle baat bij de kennis en deskundigheid van de ander. Het werkelijk onderscheidend kenmerk is dat 'ervaringsdeskundigheid' verwijst naar een deskundigheid die alleen door ervaring, niet door studie of door een beroep verworven wordt of kan worden.